Neutraliteit en burgerschap

“Neutraliteit en burgerschap in een multiculturele/multireligieuze maatschappij” was het thema in de Bibliotheek van Genk met als gastspreker professor Rik Torfs.

Torfs sprak voor volle zaal. Het was full house in de bibliotheek.

Rik Torfs begon met een uitleg over zijn vier punten betreffende neutraliteit en burgerschap. Van de grenzen van vrije meningsuiting tot het tasten van de mensenrechten wanneer het gaat over religie… Wat is godsdienstvrijheid en wat zijn de juridische grenzen? Bestaat neutraliteit echt? Het hoe en wat van religieus en actief pluralisme…

Is godsdienst een bedreiging voor de mensenrechten? Indien ja, wat dan met de mensenrechten want die garanderen juist het recht op geloof… Belangrijke subthema’s die zorgden voor een diepgaand gesprek in het tweede gedeelte van de avond.

Allah in Europa

‘Allah in Europa’. Dat was wat ons op een donderdagavond samenbracht met Jan Leyers, de maker van de gelijknamige documentaire over moslims in Europa. Tien jaar na ‘De weg naar Mekka’ verkende Jan Leyers de Islam in Europa.

Groeit er zoiets als en Europese versie van de islam? Is dat ook wat moslims zelf willen? En valt het alom heersende wantrouwen jegens de islam te overwinnen? Op zoek naar antwoorden trok Jan Leyers van Sarajevo naar Brussel. Hij ging met Bosnische moefti’s op bedevaart, maakte een moslimkamp in de Hongaarse poesta mee, werd wegwijs gemaakt in een Parijse banlieue en ging in Londen met de voorzitter van een shariaraad op pad. Jan Leyers luisterde naar traditionele gelovigen en nieuwe bekeerlingen, naar liberalen en fundamentalisten, naar de stem van de kenner en de stem van de straat. Met de oren van een seculiere westerling die op zijn zeventiende rotsvast geloofde dat de toekomst van Europa er één zou zijn zonder religie en vandaag verbaasd aanziet hoe het opperwezen terrein herovert.

‘Allah in Europa’ is het relaas van een tocht door een wereld die zich niet in cijfers of statistieken laat vatten. Een meeslepend avontuur dat ontroert en ontreddert, onthutst en hoop inboezemt.

Voor de leden van Platform B was vooral de focus op moslims in België het uitgangspunt. De diversiteit in de moslimgemeenschap, de verschillende opvattingen, de moeilijkheden om een moslim(a) te zijn in de Belgische samenleving en nog vele andere zaken… De eerste avond met Jan Leyers was te kort om alles te bespreken. Volgende afspraak met Jan in het voorjaar van 2020.

Soefisme; een kennismaking

7 november 2019 C-Mine Genk Vandaag heeft de boekvoorstelling van “Soefisme; een kennismaking” plaatsgevonden in C-Mine te Genk. Het was een boeiende uiteenzetting van de vertaler Marc Colpaert. ‘Vroeger had het soefisme geen naam, maar was het een werkelijkheid’. Nu heeft het een naam, maar je moet zoeken naar de werkelijkheid achter de naam. Die zoektocht maakt William Chittick in dit boek’, vertelde Marc. In een maatschappij waarin de grote religies nog steeds tegenover elkaar staan en waarin het wantrouwen naar de islam voor veel maatschappelijke onrust zorgt, is de centrale boodschap van het soefisme, waarin harmonie, schoonheid en liefde een centrale rol vervullen, uitermate actueel. ‘Het was een monnikenwerk, maar tegelijk een verademing om dit boek te vertalen. Ook een soort eerherstel aan de islam’ aldus Colpaert die zelf cultuurfilosoof is. Voor de aanwezigen was dit een unieke kans om meer inzicht te krijgen op de spirituele en humane kant van de Islam. Inhoudelijk ging het vooral over de essentie van het soefisme maar ook vergelijkingen tussen de islamitische en christelijke spiritualiteit en mystiek. In zijn uiteenzetting stelde Colpaert ook dat soefisme een middel kan zijn tegen de huidige maatschappelijke problemen zoals polarisatie, extremisme en radicalisme. De avond werd georganiseerd door Platform B en geleid door onze voorzitter Bahattin Koçak.

Enkele vragen die deze avond aan bod kwamen:

  1. Waarom de nood aan dit boek?
  2. Wat is soefisme (in een notendopje)? Hoe zou je soefisme uitleggen aan ‘dummies’? Wat is de achtergrond van het soefisme? Wat is de essentie van het soefisme?
  3. Is er een verband tussen religie, klassieke mystiek en volksmystiek?
  4. Wat is de relatie tussen het soefisme en de Islam? Is er bvb een verschil tussen de islam die een soefie belijdt en de islam die een gewone moslim belijdt?
  5. Zou je het soefisme als een aparte strekking naast de Islam zetten?
  6. Kan je soefisme vergelijken met iets uit het christendom?
  7. Hoe wordt je een soefie? Zijn er, indien ja welke, voorwaarden om een soefie te worden? Wie kan/mag zich een soefie noemen?
  8. Kan een niet-moslim ook het soefisme belijden?
  9. Wat is de plaats van het soefisme of de filosofie achter het soefisme binnen de globale islam? Zijn er veel volgers of is het eerder een beperkt (elite)groepje?
  10. Soefisme; is dat nog iets van vandaag? Is er een toekomst (en eventueel een rol weggelegd) voor het soefisme vandaag de dag?
  11. Kan soefisme een middel zijn tegen de huidige maatschappelijke problemen zoals polarisatie, extremisme, radicalisme etc?
  12. Soefisme wordt vaak voorgesteld als iets dat open staat voor dialoog en een tolerantere versie van de Islam. Is de Islam zelf dat dan niet?
  13. Soefisme wordt ook sterk geassocieerd met het humanisme omdat het op de eerste plaats de mens centraal stelt. Het wordt ook gezien als de meest humanistische kant van de Islam. Klopt dit?
  14. Bij soefisme denken we hoofdzakelijk aan Roemi, de wereldwijd bekende dichter/poëet en de wervelende derwisjen? Klopt dit? Zijn er andere grote namen?

Dag van de Ashoera

Dag van de Ashoera

Op de 10e dag van de maand Moeharram, de eerste maand van de islamitische kalender, vieren moslims de Dag van Ashoera. Interessant om te weten is dat dit gebaseerd is op het Joodse Jom Kipoer of de Grote Verzoendag. Op deze dag is het belangrijk dat Joodse mensen vasten. Ook moslims vasten vaak op deze dag, alhoewel dit niet verplicht is. 

De Antwerpse vereniging vzw Inspiration organiseerde een boottocht met Ashoera als onderwerp. Na het ontbijt mocht de voorzitter van Platform B een korte toespraak houden over Ashoera en de symboliek hieromtrent;

Enkele passages:

“Op die dag van de maankalender hebben volgens islamitische bronnen tien belangrijke gebeurtenissen plaatsgevonden. De meest bekende gebeurtenis op deze dag en in kader van de Ashoera, is de redding van de profeet Noach, vzmh, samen met zijn volgelingen. Volgens één van de vertellingen reisden zij met de ark tijdens de zondvloed. Op de laatste dag werd al het voedsel dat was overgebleven op de ark verzameld en daar werd een heerlijke pudding van gemaakt. Dit heet de ashoerapudding. Deze pudding wordt door veel moslims gedeeld met buren en vrienden ter herdenking van al deze gebeurtenissen.

Kortom, op de tiende dag van de islamitische jaartelling herdenken moslims bovenstaande gebeurtenissen. In het bijzonder wordt lering getrokken uit het optreden van Noach. Deze profeet, dat beschouwd kan worden als de tweede vader van de mensheid, staat bekend om zijn verdraagzaamheid, geduld en overgave. Tijdens de laatste dagen van de zondvloed kampte de overlevenden met een tekort aan voedsel, aan boord van de Ark. Hij riep op om alle eten restjes bij elkaar te brengen waaruit de maaltijd of beter bekend “de pudding van Ashura” werd bereid. Ter nagedachtenis van deze dag bereiden moslims dan ook de pudding van Ashura tot op de dag van vandaag voor”.

… 
Persoonlijk vind ik dat juist in deze tijd van polarisatie, waarbij de discussies in onze samenleving gaan over polarisatie, radicalisering, terrorisme, oorlogen en vluchtelingen, een verzoenende boodschap zoals de dag van Ashoera hard nodig is. Het delen van voedsel en samen eten versterkt het contact tussen mensen ongeacht ras, geloof of ideologische achtergrond. Het biedt tevens gelegenheid om universele waarden zoals wederzijds begrip en respect te bevorderen.

“In deze, soms donkere dagen waarin onze wereld al jaren verkeert, wordt het samenleven tussen volkeren, culturen, godsdienstige gemeenschappen en beschavingen zwaar op de proef gesteld. Daarom is een ontmoeting als deze, waarin mensen met verschillende achtergronden elkaar willen ontmoeten om elkaar te bemoedigen en te sterken op de weg van de vrede, voor mij een lichtpunt en van grote waarde. Vandaag door de Ashoera, morgen Kerstmis of Pasen; een andere keer het lentefeest of De Ramadan en zo zijn er genoeg dagen en redenen om samen te komen”.

  … 

“De Ashoera staat symbool voor vele boodschappen. Ik ga proberen om in een notendopje enkele van deze boodschappen weer te geven. Een eerste boodschap klinkt misschien wat cliché maar is de meest gekende, nl. dat we met zijn allen op dezelfde boot zitten à (dit is onze wereld/land/maatschappij). Het is onze taak als mens om ervoor zorgen dat deze veilig en wel aanmeert. Deze boodschap staat symbool voor een gedeelde verantwoordelijkheid naar onze kinderen toe. We zijn misschien niet verantwoordelijk voor het verleden maar we kunnen wel onze verantwoordelijkheid opnemen voor de toekomst. Iedereen heeft een verantwoordelijkheid op deze boot. Niemand heeft het recht om het boot te doen zinken. Deze verantwoordelijkheid komt op de eerste plaats niet vanuit het geloof maar vooral omdat we mensen zijn. Dit is onze grootste gemeenschappelijke deler, maar ook het belangrijkste feit en waarheid om verbondenheid te creëerden”.

“Als het gaat over verantwoordelijkheid, denk ik meteen aan een quote van Fethullah Gülen, een hedendaagse Islamitische denker. Hij zegt het volgende:

 “Er is een nood aan een soort verantwoordelijkheidsethiek, een soort planetaire verantwoordelijkheid; een verantwoordelijkheid voor de wereld met ons, rondom ons en na ons. We zijn allemaal verantwoordelijk voor onze omgeving, onze familie en ONZE wereld”. (einde citaat)”

“In de Ashoerapudding zitten allerlei bestanddelen die afzonderlijk belangrijk zijn maar veel voorstellen net zoals de aanwezige culturen die verschillen met elkaar maar veel kunnen betekenen voor onze samenleving. Een belangrijk voorbeeld is waarschijnlijk het effect van Andaloesië en de moslims op Europa in de Middeleeuwen. Door de kleine bestanddelen met elkaar te combineren ontstaat er iets dat bruikbaar is voor een lekkere smaak, net zoals de verrijking van diversiteit en dialoog voor een sterke en leefbare multiculturele samenleving”.

“Een lekkere Ashoera maken is een beproeving  op zich. Net zoals samen leven ook een grote uitdaging is voor ons allen in deze tijden. De kunst van het samenleven bestaat erin om, ondanks alles wat er vandaag gebeurt op micro en macroniveau, voor een harmonie te zorgen.

We kunnen de wereld niet op ons eentje redden maar we kunnen wel enerzijds onze wil voor het goede tonen en anderzijds, in de mate van het mogelijke, een bijdrage leveren voor een harmonische samenleving”.

Festival van de Hoop

Op 20 september 2019 organiseerde de pedagogische begeleidingsdienst van het Bisdom van Hasselt een Festival van de Hoop. De voorzitter van Platform B werd gevraagd om een korte lezing te geven over hoop. De titel van zijn bijdrage luidde ‘Inshallah’ wat zo goed als “Als Allah het wil’ betekent. Een samenvatting van zijn lezing:

“Is er in deze tijden van crisissen nood aan hoop? Is geloof, islam of andere, een bron van hoop? Welke elementen in de inhoud en de beleving van mijn overtuiging bevatten aanzetten tot een ‘hoopvol leven’?”

“De centrale vraag is: ben ik op de eerste plaats mens of moslim?

Dé uitdaging was en is nog steeds om een goede mens en moslim te worden maar ook zorgen voor een leefbare omgeving voor iedereen; moslims, christenen, humanisten en alle anderen. Ondanks alle moeilijkheden en tegenslagen; denk maar aan 9/11, het alledaagse racisme en discriminatie, de economische crisis, landen die failliet gaan, de groeiende armoede, terrorisme, verzuring, onbegrip;… De vraag is dan natuurlijk hoe je nog hoopvol kan kijken naar de toekomst, als er toch zoveel slechte dingen gebeuren? Maar juist daar, op momenten van weemoed en wanhoop, kwam voor mij altijd het geloof ter hulp. Mijn geloof is mijn bron en hoop is één van de aspecten dat mijn mens-zijn en geloof ook versterkt. Het verruimt mijn visie en het geeft mij een positieve kijk voor de toekomst. …

Allah zegt in de Koran het volgende:

“… wanhoopt niet aan de barmhartigheid van Allah…”,

Deze woorden herhalen zich verschillende keren in de Koran; Toen Yusuf/Jozef in een put werd achtergelaten door zijn broers was het Allah die hem geruststelde met deze woorden. Toen Mozes met de farao moest praten, toen Ibrahim op de brandstapel stond, waren het dezelfde woorden die hen geruststelde. Zelfs toen Maria beviel van Jezus, zonder dat een man haar had aangeraakt en ze niet wist wat te antwoorden aan de priesters, was het Allah die haar geruststelde met dezelfde woorden. Vandaag zegt Allah hetzelfde:

“… wanhoopt niet aan de barmhartigheid van Allah…”,

Met andere woorden; heb hoop!” …

“HOPEN BETEKENT VERTROUWEN HEBBEN IN ALLAH!

Maar ook in zijn schepselen, de mens. Want wij zijn het die hem vertegenwoordigen op aarde. Daarom dat investeren in de mens o zo belangrijk is.

Iemand die hoopt en dit ook uitstraalt, is alsof hij een soort licht bezit en dit ook doorgeeft aan anderen. Want hoop is een fakkel, hoop is licht,

Hoop doet leven! Wil je leven en laten leven, blijf dan hopen. Hoop laat een mens geloven in een goed einde, hoop laat een mens daadwerkelijk werken om doelen te bereiken.

Zonder hoop zou de mens nooit ontwikkeld zijn. Het is de drijfveer geweest voor alle ontwikkelingen en bewegingen die in de gehele geschiedenis van de wereld hebben plaatsgevonden.

Voor alle duidelijkheid, hoop is niet alleen voor gelovigen. Hoop is in elk mens, elk individu aanwezig.” …

“INSHALLAH-

In de islam bestaan er een aantal uitdrukkingen om de bewondering en de dankbaarheid voor de schepper te uiten. Subhan’allah of maash’allah wanneer je iets moois, iets waardevols ziet, elhamdulillah als dankwoord in alles wat je meemaakt en zo ook insha’Allah om je vertrouwen in Hem te verwoorden.

Insha’Allah betekent ‘bij Gods wil’ of ‘met de wil van Allah’. De betekenis is vergelijkbaar met het christelijke Deo volente.

Het is een Arabisch woordje maar wordt door bijna alle moslims gebruikt. Het wordt vooral uitgesproken bij een toekomstverwachting, bijvoorbeeld een afspraak. Insha’Allah benadrukt voor mij mijn geloof in God/Allah.

Het laat mij geloven in een goed einde.
Insha’Allah geeft hoop, zowel aan degene die het zegt als aan degene die het hoort. In deze, soms donkere dagen waarin onze wereld al jaren verkeert, wordt het samenleven tussen volkeren, culturen, godsdienstige gemeenschappen en beschavingen zwaar op de proef gesteld.”

Pastadag voor mensen in armoede

De leden van Platform B blijven niet stil. Voor de maandelijkse ontbijtsessie werd er vandaag een koude pasta verzorgd voor de vrijwilligers en leden van Onder Ons, een vzw dat zich inzet voor mensen en gezinnen in armoede en eenzamen. Platform B heeft als missie dialoog, wederzijds respect, tolerantie, begrip, vrede en samenwerking tussen mensen met verschillende achtergronden te stimuleren. Zowel civiele initiatieven als doeltreffende beleidsmaatregelen zijn noodzakelijk om het samen-leven in onze steeds diversere maatschappij te garanderen. De vrijwilligers van Platform B zijn bezield door een geest van dienstbaarheid. Na de succesvolle iftaravond in mei was dit alweer een prachtig initiatief waarbij dialoog en sociale cohesie de belangrijkste ingrediënten waren.

Iftar in de Japanse Tuin van Hasselt

Die kans hebben de leden van Platform B benut tijdens een Ramadandiner op een unieke plaats, in de Japanse Tuin van Hasselt.
In deze, soms donkere dagen, wordt het samenleven tussen volkeren, culturen, godsdienstige gemeenschappen en beschavingen zwaar op de proef gesteld. Elkaar bemoedigen en te sterken op de weg van de vrede is daarom een lichtpunt en van grote waarde.

De beste manier om te vertellen wie je bent, is zijn wat je wilt vertellen’.
「あなたが誰であるかを知るための最善の方法は、あなたが伝えたいものになることです。」
`Anata ga daredearu ka o shiru tame no saizen no hōhō wa, anata ga tsutaetai mono ni naru kotodesu.’

Leren samen leven is een uitdaging van formaat. De leden en sympathisanten van Platform B durven deze uitdaging aangaan door met iedereen, ongeacht afkomst, geloof, cultuur, ras en geaardheid te praten, hen te ontmoeten, te erkennen en samen hand in hand te bouwen aan de toekomst.
Want dankzij dialoog kunnen we streven naar een vreedzame samenleving met respect voor elkaars verschillen.
Ramadan is de maand bij uitstek voor een ontmoeting, kennismaking, in dialoog gaan maar ook genieten van lekker eten,… Al deze ingrediënten waren vandaag aanwezig op de iftar van Platform B op een zeer unieke plaats, in de Japanse Tuin van Hasselt. Academici, vertegenwoordigers van diverse levensbeschouwingen, leden van socio-culturele verenigingen maar vooral, allemaal vrienden waren aanwezig.
Op het einde van de avond overhandigde Jac De Bruyn namens de christelijke gemeenschap een brief met een boodschap ter gelegenheid van het einde van de Ramadan.

ご参加いただきありがとうございます。 一緒に我々はそれを美しい夜にした。 それは一緒に働くので…

Go sanka itadaki arigatōgozaimasu. Issho ni wareware wa sore o utsukushī yoru ni shita. Sore wa issho ni hataraku node…

Grote dank aan alle aanwezigen. Samen hebben we er een mooie avond van gemaakt. Want samen werkt…

Ramadan met mensen in armoede

Platform B viert Ramadan met mensen in armoede

De eerste iftaravond van Platform B was meteen een schot in de roos. I.s.m. armoedevereniging vzw OnderOns hebben we een Ramadanmaaltijd/iftaravond georganiseerd in de basisschool Momentum in Sint-Truiden. Voor vele aanwezigen was het een eerste keer in hun leven. Grote dank aan alle medewerkers, vrijwilligers, Nathalie en Liza van OnderOns, Kris Selis- directeur van de basisschool die ons in alle vertrouwen, zonder kosten haar school ter beschikking stelde. Uiteraard ook een grote dank aan burgemeester Veerle Heeren voor haar aanwezigheid, samen met schepen Jurgen Reniers. Het was een topavond! Voor herhaling vatbaar… Stay tuned!

Artikel in Het Belang van Limburg

https://www.hbvl.be/cnt/dmf20190524_04421511/moslims-vieren-ramadan-met-mensen-in-armoede

“De limieten van de pacificatiepolitiek en de politieke geschiedenis van België”

Woensdag 24 april 2019 was prof. Johan Ackaert, decaan van de Faculteit rechten van de UHasselt onze gastspreker. In aanloop van de naderende verkiezingen bracht hij meer inhoud en duiding over de politieke geschiedenis en de verzuiling van België. Een interessant topic omdat we zoveel kleuren zien in de politiek en toch het achterliggend idee niet direct merken. Politiek gaat niet alleen over partijen en het parlement, maar ook over drukkingsgroepen, sociale en economische factoren. Prof. Ackaert bracht in zijn uiteenzetting enerzijds een historisch perspectief hierover maar had het ook over de (actuele) spanningen en conflicten zoals:

  • Levensbeschouwelijke conflicten
  • Sociaal-economische conflicten
  • Communautaire conflicten

Levensbeschouwingen ontmoetingsdag

Op 16 maart 2019 nam Platform B deel aan de eerste ontmoetingsdag tussen de verschillende levensbeschouwingen in Limburg. De avond begon met een muzikale inleiding, ingevuld met mystieke melodieën uit diverse hoeken. Daarna werd er samen gekeken naar de film ‘The Sultan and the Saint’. Deze film werd gemaakt naar aanleiding van de ontmoeting tussen Franciscus van Assise en de toenmalige Sultan van Egypte. Hieronder kan je een korte reflectie terugvinden over deze film.

“The Sultan and The Saint” vertelt één van de belangrijkste, maar helaas ook verloren verhalen uit de geschiedenis. 800 jaar geleden deed Franciscus het ondenkbare. In augustus 1219 trok hij in volle kruistochtentijd naar het kruisvaarderskamp in Damiate (Egypte) met de wens de sultan van Egypte te ontmoeten, de gedoodverfde vijand van het christendom. De paus had het westen massaal gemobiliseerd om ten strijde te trekken tegen de moslims en het Heilig Land te heroveren. Als enkeling probeerde Franciscus deze spiraal van geweld te doorbreken. Wars van het heersende vijanddenken, trok hij de sultan van Egypte tegemoet met een geheel eigen vredesmissie…

“The Sultan and The Saint is het is van Franciscus van Assisi en de Sultan van Egypte Kamil el-Malik, en hun ontmoeting op een bloederig slagveld. Twee mannen van geloof, één rondtrekkende christelijke prediker, de andere de heerser van een moslimrijk. Enerzijds is er Francis, een ruiter in de provinciale Assisi, met een sterrenkijker, gevangengenomen als krijgsgevangene en een jaar gevangengezet, daarna vrijgelaten, mishandeld, slachtoffer van geweld.

Anderzijds een vergeten moslimprins, de jonge neef van de briljante Saladin, de beroemde tegenstander van Richard Leeuwenhart, die is opgegroeid in het paleis van de sultan en is klaargestoomd voor de troon in een opleiding die doordrenkt is van islamitisch leren. De film werpt licht op de oorsprong van de kruistochten van dehumaniserende retoriek tegenover niet-Europeanen en niet-christenen en hoe deze taal gebruikmaakte van iets primitiefs en gevaarlijks en gewelddadigs in de menselijke geest.

Niet alleen spreekt het direct tot enkele van de Oost-West-conflicten van vandaag, het verhaal zelf is zeer dramatisch met vele fascinerende wendingen en bochten, en met centrale karakters die boeiender zijn dan zelfs hun legendes beweren.

De oorlog leek geen einde te hebben. Maar toen ondernam Francis van Assisi één van de dapperste risico’s in de geschiedenis. Hij zette een stap in de richting van vredestichting door vijandige linies te overschrijden om de sultan te ontmoeten, de leider van een zogenaamd wrede en satanische vijand. De sultan reageerde met één van de grootste humanitaire daden in de geschiedenis van de oorlogsvoering door de gehate kruisvaarders te redden van de honger toen de overstroming van de Nijl 50.000 soldaten had omringd.

De ontmoeting tussen deze twee moedige mannen heeft het gif uit het conflict weggezogen en uiteindelijk deze schijnbaar eindeloze oorlog beëindigd. Het verhaal zelf is niet alleen heel dramatisch met vele fascinerende wendingen, met centrale personages die belangrijker zijn dan zelfs hun legendes ze zouden hebben, maar het inspireert oplossingen voor de negatieve sfeer waarin we ons vandaag bevinden.

Deze film laat ons ook afvragen waarom ontmoetingen zoals deze vaak vergeten zijn en zelfs onbestudeerd, terwijl de details van de oorlog tot in de nauwe puntjes wel geweten zijn. Waarom ligt de focus van de geschiedenis niet op de inspanningen van deze twee gelovige mannen? Want dit kan een fundament worden van verbondenheid, saamhorigheid en vrede.

Ontmoeting tussen mensen van oprecht geloof en overtuiging is een essentiële taak voor mensen van goede wil. Vredestichting is een weerspiegeling van het karakter van God. De sultan en de heilige Franciscus tonen ons de mogelijkheid van Gods bredere doeleinden om verschillende soorten mensen een weg naar vrede en wederzijds respect te helpen vinden, een les die essentieel is voor christenen en moslims.

Na de film was er ruimte voor ontmoeting tussen de aanwezigen tijdens de pauze. Na de pauze was het tijd voor een sema-ceremonie. Na een korte inleiding over het soefisme trad een derwisj/semazen op en gaf een korte voorstelling van de dans van de wervelende derwisjen.

Soefisme is de religie van de liefde, zeggen soefie’s, zij die het soefisme beleven. Soefisme is in de eerste plaats een islamitische methode om tot innerlijke vervolmaking en evenwicht te komen en een bron van intense en geleidelijk toenemende overgave. Het is geen sekte of rechtsschool binnen de islam. Ook geen vernieuwing of stroming die afwijkt van het canonieke geloof. Het is vooral de vastberaden weg van een groep mensen die, bij wijze van spreken, hunkeren naar de liefde van God.